نفي خشونت‌عليه زنان راهبرد دستيابي به صلح پايدار

روز 5 آذر مصادف با 25 نوامبر به نام روز «نفي خشونت عليه زنان» در همه ابعاد زباني، رفتاري، فيزيكي و غير فيزيكي در جهان نامگذاري شده تا با اتكا به گراميداشت اين روز، بستر خشونت عليه زنان در جهان فارغ از هر نوع تفاوتي برچيده شود. همه ساله سازمان ملل اين روز را با نام‌هاي متفاوت در جهت اتخاذ راهبرد اساسي تعريف مي‌كند تا رهبران كشوره‌ها را به اين سو هدايت كند كه نيازمند برنامه‌هاي اجرايي و موثر براي نفي خشونت عليه زنان در جوامع خود هستند. اين مناسبت كه به صورت كمپين يا پويش نارنجي به مدت 16 روز در همه جهان گرامي داشته مي‌شود تلاشي براي بيان اهميت موضوع و تاكيد بر توجه خاص برآن است.  اين مهم به دو علت اساسي جهاني شمرده شده است؛ نخست از آن جهت كه مساله خشونت عليه زنان پديده‌اي قابل مشاهده در همه كشورها است و دوم آنكه نيازمند راهبرد و شيوه مشترك و در عين حال فراگير براي نفي آن است. روز جهاني نفي خشونت در قالب پويش 16 روزه براي آشنا‌سازي جوامع نيز هست كه با خشونت به هر شكل آن مقابله كنند ولي سكان اصلي در دست رهبران كشورهاست. آنها با به‌كارگيري روش‌هاي مقابله با خشونت، قانونگذاري، آموزش، حمايت و تنبيه متخلفان دستيابي به اهداف اين روز و پويش جهاني را فراهم مي‌كنند. بر اساس گزارش دبيركل سازمان ملل در سال 2021 «در اوج‌گيري بحران كرونا بر اساس بررسي صورت گرفته در 12 كشور، تعداد موارد گزارش شده خشونت عليه زنان و دختران به نهاد‌هاي گوناگون، 83 درصد از 2019 تا 2020 افزايش داشته و موارد گزارش شده به پليس، 64 درصد رشد كرده است. در ابتداي ماه‌هاي همه‌گيري كوويد، تماس با خطوط تلفني كمك‌رسان، به ‌طور متوسط 60 درصد در سراسر اتحاديه اروپا افزايش يافت. تماس با خط تلفن خشونت جنسي پرو درسال ۲۰۲۰ نسبت به ۲۰۱۹ تقريبا دو برابر شد. در تايلند تعداد مراجعه‌كنندگاني كه در آوريل ۲۰۲۰ از واحدهاي بحران خشونت خانگي به بيمارستان‌ها مراجعه مي‌كردند، بيش از دو برابر از زمان مشابه سال گذشته بود. 

اين آمارها و روايت‌ها در گستره جهان، به همه‌گيري فعلي خشونت عليه زنان و دختران اضافه مي‌شود. قبل از همه‌گيري كوويد، سازمان جهاني بهداشت برآورد كرده بود از هر سه زن، يك نفر خشونت مردان را در زندگي خود تجربه مي‌كند.(1)» اين گزارش دبيركل در پيوست به ضرورت يك الگوي جهاني براي مقابله با خشونت عليه زنان را در پي دارد؛ امري كه با كم‌توجهي جامعه جهاني به رغم رشد دانش و اخلاق بشري در جوامع گوناگون قابل مشاهده است. در اتحاديه اروپا بر اساس آخرين گزارش‌ها: ۱۲ تا ۱۵ درصد زنان هر روز در خانه خشونت مي‌بينند(2). در همين ارتباط گزارش شده در سال 2022 حدود 89 هزار زن در جهان به قتل رسيده‌اند كه در 20 سال گذشته بي‌سابقه بوده است (3) كه البته آمار واقعي احتمالا بيش از آن است. بيش از نيمي از اين موارد توسط اعضاي خانواده يا شركاي زندگي‌شان به قتل رسيده‌اند. بيشترين قربانيان بر اساس اين گزارش سازمان ملل به ترتيب در آفريقا، آسيا و امريكا ثبت شده است. اين آمارها بيانگر آن است كه اتفاق خطرناكي در جهان در حال وقوع است كه نيمي از اهالي زمين را تهديد مي‌كند و آن خشونت است. خشونت به واسطه جنسيت! اين امر نيازمند طرحي واحد و عزمي جدي از سوي رهبران كشورها است كه با اراده موثر جلوي بروز خشونت‌ها را مسدود کنند. اما اين مهم يك شرط اساسي دارد و آن باور به امر عدم خشونت عليه زنان است. امري كه به نظر مي‌رسد زير سايه ناباوري به حق بشري زنان در چتر حمايتي برتري جنسيتي عرصه بروز و ظهور پيدا كرده است. بازنگري قوانين داخلي كشورها و قوانين بين‌المللي در جهت نفي خشونت عليه زنان اولين اقدام عملي از سوي رهبران جهان است كه با تكيه بر اين قوانين بتوانند خشونت مبتني بر جنسيت را برطرف كنند. همه كشورها مدعي رعايت حقوق بشر و همه رهبران مدعي كرامت انساني در اين امر ناكارآمد بوده‌اند و تنها با طرح ادبيات گفتاري با اين موضوع به مقابله پرداخته‌اند. برخي كشورها دراين امر كمتر و برخي بيشتر، اما همه درگير خشونت عليه زنان هستند و به اين باور كه خشونت مبتني بر جنسيت امري غيرقابل پذيرش است، نرسيده‌اند.  در ايران نيز مساله خشونت عليه زنان بسيار جدي است لايحه‌اي كه بيش از 10 سال براي امنيت زنان در ميان قوه قضاييه و دولت رد و بدل مي‌شد بالاخره در در دولت دوازدهم به مجلس ارائه شد! اما تاكنون هيچ تلاشي براي مبدل كردن آن به قانون صورت نگرفته و حتي در دستور كار كميسيون‌ها و هيات‌ريیسه نيز قرار نگرفته است!!! مساله خشونت عليه زنان در تصويري نا‌متعارف نشان از جهاني دارد كه مفاهيمي چون عدالت و برابري انساني و عدم وجود تبعيض، در آن بيشتر شبيه به شعارهاي زيبا است تا واقعيت!  در نهايت نفي خشونت عليه زنان راهي براي دسترسي به صلح پايدار است؛ راه دستيابي به صلحي كه از همه انسان‌ها فارغ از جنسيت بايد آغاز شود. چرا كه صلح به معناي ناخشونت نيست، صلح به معناي عدم وجود تبعيض است، صلح به معناي قدرت فائقه نيست بلكه صلح به معني برابري ميان انسان‌ها از هر جنس و نژاد و قوم و مذهب است. لذا صلح يابي در پرتو اصل برابري انسان‌ها و پذيرش حق انساني است و اين محقق نمي‌شود مگر در بستر نفي خشونت عليه زنان.
منابع در دفتر روزنامه موجود است